Laparoskopik/Robotik Dermoid Kisti (Matür Kistik Teratom) Ameliyatı

Dermoid kist olarak da adlandırılan yumurtalık matür kistik teratomları, üreme çağındaki kadınlarda yumurtalık kitlelerinin %70’ini ve menopoz sonrası kadınlarda ise %20’sini oluşturan en yaygın germ hücreli tümördür.

Dermoid kist ve diğer kasık kitleleri kadın hastalıkları ve doğum muayenelerinde sık rastlanır. Her 20 kadından biri hayat sürecinde şüpheli bir yumurtalık kitlesi veya kisti nedeniyle ameliyat geçirir. Kadınlarda çoğu kasık kitlesi iyi huyludur ve kötü huylu olma olasılığı 1000 de bir ile üç arasında değişir.

Yumurtalık Dermoid Kisti Ya Da Matür Kistik Teratom Nedir?

Dermoid kist yumurtalık teratomlarının bir çeşididir. Yumurtalık teratomları histolojik olarak monodermal teratomlar (karsinoid tümörler, nöral tümörler, struma ovarii) olgunlaşmamış teratomlar ve olgun kistik teratomlar olarak ayrılır.

Teratomlar ektoderm, mezoderm ve endoderm dahil olmak üzere 3 germ tabakası içinde çeşitli histolojik tiplerden oluşur.

Eğer teratom olgunlaşmış ise iyi huyludur ve matür kistik yumurtalık teratomu yada dermoid kist olarak adlandırılır. Dermoid kist yumurtalık germ hücreli tümörlerin yaklaşık% 20’sini oluşturur.

Matür Kistik Teratom (Dermoid Kist) Neden Oluşur?

Matür kistik teratom içinde 3 germ hücre tabakasından köken alan yağ, kıl, diş, deri, tırnak, sinir dokusu kas ve kemik dokusu barındırabilir. Yumurtalık dışında birçok organda da (göz, deri, beyin) dermoid kist varlığı gözlenebilir.

Dermoid kist kadınların üreme çağında sık karşılaşılan bir tümör olmakla beraber görülme sıklığı 100000 kadında 10 dur.

Dermoid Kist Belirtileri Nelerdir?

Dermoid kistlerin çoğu şikayet yaratmayabilir yada çok hafif belirtiler gösterebilir. Çoğunlukla ultrason yada diğer radyolojik tetkiklerde şans eseri tanı konabilir.

Dermoid kist belirtileri sıralayacak olursak;

• Şiddetli alt kasık ve karın ağrısı En Sık görülen şikayettir,
• Kitle büyüklüğüne bağlı artan karın çevresi ölçümü,
• Kist büyüklüğüne bağlı mesaneye bası ve doluluk hissi, sindirim sisteminde bası bulguları,
• Eğer yumurtalıkta torsiyon yani burulma olduysa 24 saat içinde giderek artan bulantı, kusma artan batın hassasiyeti belirtisi,
• İlişkide ağrı belirtileri görülebilir.

Dermoid Kist Yaratan Sebepler Nelerdir?

Dermoid kistin temelde embriyolojik dönemde yumurtalıkta bulunmaması gereken hücre dokusunun yumurtalığa göçü sonucunda meydana geldiği düşünülür. Bununla birlikte dermoid kist riskini artıran bazı faktörler vardır. Bunları kısaca sıralayacak olursak;

• Adet düzensizlikleri ile beraberlik gösteren geç adet başlangıç yaşı,
• Aşırı alkol kullanımı,
• Geçirilmiş dermoid kist öyküsü,
• Kısırlık,
• Ergenlikte egzersiz.

Dermoid kistlerin temel özelliklerini sıralayacak olursak;

• Dermoid kistlerin %88 i tek bölmeli ve kistin duvarı yassı epitel hücresi ile kaplıdır.
• Dermoid kist içerisinde vücut ısısında erimiş halde, oda ısısında ise katı halde bulunan yağ içeriği bulundurur.
• Dermoid kist büyüklükleri çok ufak kistlerden 39 cm i bulan tehlikeli boyutlara değişebilir. Bu kistlerin %80 i büyüklük olarak 10 cm ve altındadır.
• Dermoid kist tümörlerinin büyük çoğunluğu tek yumurtalıkta olur. Dermoid kist %72 oranında sağ, %12 oranında her iki yumurtalıkta gözlenir.
• Dermoid kistlerin karakteristik bir şekli ve büyüklüğü bulunmaz. İçeriğine göre şekli değişebilir.
• Dermoid kistler gözle görülür şekilde kıl, diş ve kemik içerebilir. Mikroskopik incelemede tanı doğrulanır. Ektodermal hücre olarak epitel ve nöral hücreler, mezodermal hücre olarak kas, yağ, kemik ve kıkırdak, endodermal hücre olarak tiroid, sindirim sistemi epiteli içerebilir.

Dermoid Kist Zararlı Mı?

Dermoid kist hastaları etkilenen yumurtalıkta yumurtalık torsiyonu yani yumurtalığın kendi etrafında dönerek beslenmesinin bozulması tehlikesini yaşayabilir. Yumurtalık torsiyonu, yumurtalık matür kistik teratomları ile ilgili komplikasyonların % 16’sından sorumludur ve yumurtalık torsiyonu için en yaygın risk faktörü bir dermoid kistin varlığıdır.

Dermoid kistin yırtılması sonrası içindeki yoğun içerikli sıvının periton adı verilen karın iç zarına teması kimyasal peritonit denen tehlikeli enfeksiyon sürecini tetikleyebilir. Dermoid kist iyi huylu yapısına rağmen eğer yırtılırsa;

• Peritonit,
• Barsak tıkanıklığı,
• Abse gibi komplikasyonlara yol açabilir.

Dermoid Kist Tanısı Nasıl Konur?

Vakaların çoğu karın ağrısı, şişkinlik ve ateş gibi özelliği olmayan şikayetlerle başvurur.

Jinekolojik muayene sırasında dermoid kist şüphesi transvajinal ultrasonografi incelemesi ile başlar. Şüpheli kasık yumurtalık kistik kitlesi içi kalsifikasyonlar, yağ ve sıvı yoğunluğu içeren karışık yoğunluklu lezyon gösteren alanlar şüphenin artmasına neden olur. Karın ve kasık bölgesi bilgisayarlı tomografisi tanı koymada yardımcıdır.

Dermoid kist için Kasık Manyetik rezonans (pelvik MR) tetkiki kist içinde yağ dokuyu ayırt ederek kesin tanı koymamızı sağlar.

Dermoid Kist Tedavisi

Dermoid kist tedavisi klinik takip ve ameliyat tedavisi olarak 2 ana başlık altında toplanabilir.

• Takip,
• Ameliyat.

Dermoid kist tedavisinde ameliyatsız takip şu durumlarda yapılır.

1. Üreme çağında menapoz öncesi kadınlarda hamilelik beklentisi varsa,
2. Kist büyüklüğü 6 cm altında ise,
3. Kist büyüme hızı yıllık 2 cm in altındaysa,
4. Gebelikte dermoid kistle karşılaşıldığında eğer şikayet yoksa.

Dermoid kist tedavisinde ameliyat şu durumlarda gerekir;

• Dermoid kist büyüklüğü 10 cm in üstündeyse,
• Dermoid kist için kanser şüphesi varsa,
• Dermoid kist yırtılmış (rüptür) ise,
• Dermoid kist torsiyone (yumurtalığın kendi etrafında dönmesi) olmuşsa,
• Dermoid kist hızlı büyüyorsa ameliyat gerekir.

Dermoid Kist Ameliyatlarında Robotik ve Laparoskopik Cerrahi

Açık cerrahide kullanılan en az 10 cm uzunluğundaki kesi yerine genellikle göbek deliği ve karnın her iki yanındaki yarım veya 1 cm kesilerden girilen kamera ve cerrahi aletlerle operasyon gerçekleştirilir. Kesilerin çok küçük olması sayesinde operasyon sonrasında ağrı, açık cerrahiye nazaran çok daha az olmaktadır. Buna ilave olarak karın içi organlarda yapışıklık ve buna bağlı sorunlar da daha az meydana gelmektedir. Açık ameliyat sonrasında hastanın toparlanması ve günlük yaşama dönmesi 1 ay kadar uzun sürebilirken, laparoskopik ya da robotik operasyonlar sonrasında genellikle 1 hafta içerisinde hasta normal yaşamına dönebilmektedir. Bundan dolayı hastanın tıbbi durumu ve cerrahın tecrübesi uygunsa, yumurtalık kistlerinde olabildiğince laparoskopik ya da robotik yöntemi tercih edilmelidir.

Doç.Dr.Mustafa ULUBAY
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

Kadın Hastalıkları için Ankara’da Doç. Dr. Mustafa ULUBAY ile iletişime geçebilirsiniz.