Kısırlık (Infertilite) Nedir? Nasıl Teşhis Edilir?
Günümüzde ailelerin bebek sahibi olmasını zorlaştıran faktörler giderek artmaktadır. Stresli yaşam koşulları, dengesiz beslenme ve cinsel yaşam, kadın ve erkek kısırlığının oransal olarak giderek artmasına neden olmaktadır. Korunmasız bir yıl ilişki sonunda gebe kalmayan çiftler infertilite (kısırlık) teşhisi ile incelemeye alınır. Bu incelemede eşlerin her ikisinin de muayene ve gerekli tetkikleri sonrasında ailenin problem ya da problemleri aydınlatılır. İnfertilite vakalarının yaklaşık % 30 unda eşlerden birine ya da ikisine ait geçerli nedenler bulunabilmektedir. Vakaların yaklaşık % 70 i ise nedeni açıklanamayan infertilite adı altında toplanmaktadır. Bu grup tedavi konusunda bizi oldukça zorlayan kesimdir. Bebek sahibi olmak isteyen infertil çiftin ile ilk görüşmede eşlerin fizik muayenesi yapılır ve detaylı öyküleri alınır. İnfertil çiftlerinin öncelikli tetkikleri arasında erkek için spermiyogram, kadın için adetin 2. günü yapılan hormon düzeyi tespiti, ultrason ile yumurtlama takibi ve ilaçlı rahim filmi gelir. Her çiftin özellikleri göz önüne alınarak bu incelemeler en uygun sıra ve sıklıkta yapılmalıdır.
Doğal yollardan bir yıl boyunca gebe kalamayan bir çiftin incelemeleri sonunda karşılaşılabilecek sorunlar çok çeşitlidir.
Bunlar arasında erkeğe ait olanlar:
- sperm sayı ve hareketliliğinin yetersizliği veya hiç olmaması,
- cinsel işlev bozuklukları,
- penisin anatomik bozuklukları ve hormonal yetersizliklerdir.
Kadına ait olanlar ise:
- yumurtalık yetmezliği (hormonal veya yapısal),
- rahmin şekilsel bozuklukları,
- tüplerin tıkanıklığı veya olmaması,
- rahim iç duvarının enfeksiyon veya bazı müdahaleler sonrasında ileri derecede bozulması,
- rahim ağzının şekilsel bozukluğu yada mukus tıkacının gereğinden kalın olması,
- vajinanın anatomik veya işlevsel (vajinismus) bozuklukları olarak sıralanabilir.
İnfertil bir çiftin sorununu belirledikten sonra düzeltilebilecek olan anatomik bozukluklara gereken operasyonlarla müdahale edilir. Hormonal eksiklikler,sistemik hastalıklar, aşırı kilo ya da aşırı zayıflık gibi faktörler düzeltilir. Yumurtalıkların yeterli sayı ve kalitede yumurta üretmediği durumlarda ilaç tedavisi ile bu durum giderilerek seri ultrason incelemeleri ile yumurtlamanın olduğu gün saptanır ve çiftin ilişkiye girmesi sağlanır. Bu gebeliğin oluşması için olabilecek en doğal yoldur. Yaklaşık 3-6 ay boyunca denenen yumurtlama takibi-cinsel ilişki ile sonuç alınamazsa çiftlere diğer tedavi yönetmeleri önerilebilir.
